Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. Yılına Özel Bir Hediye: "Dil ve Edebiyatta Afet" Bilimsel Kitabı

Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunda eşsiz liderlik sergileyerek, bağımsızlık savaşını zaferle sonuçlandırdılar. Cumhuriyetin temellerini atmış olan bu önderler, ulusun birlik ve beraberliğini güçlendirmek için büyük bir özveriyle çalıştılar. 100. yıl dönümü, Atatürk ve silah arkadaşlarının mirasını ve vizyonunu daha fazla ön plana çıkarmamız için bir fırsat sundu.

Anadolu'nun dört bir yanında, Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlük mücadelesini simgeleyen törenler ve etkinlikler gerçekleştirildi. Özellikle 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'nda gerçekleşen coşkulu kutlamalar, Türk bayrağının ve Cumhuriyet'in simgeleriyle donatılan şehirlerde büyük bir heyecanla karşılandı. Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılını kutlama coşkusu, ülke genelinde bir dizi özel etkinlik ve çalışma ile taçlandı. Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100. yıl dönümüne özel olarak düzenlenen seminerler, konferanslar, paneller vb. etkinlikler bu anlamlı dönemi coşkuyla karşılayan Türkiye halkını bir araya getirdi.

Bu özel dönemin anlamını daha iyi anlamak ve vurgulamak için "Dil ve Edebiyatta Afet" adlı bilimsel kitap Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. Yılına armağan edilmiştir. Bu eser Trakya Germanistik Araştırmaları kapsamında Prof. Dr. Hikmet Asutay, Dr. Öğr. Üyesi Selma Akol Göktaş, Arş. Gör. Rahim Şentürk ve Arş. Gör. Binnur Arabacı Candan tarafından editörlüğü yapılmış olup, Trakya Üniversitesi matbaası tarafından basılmıştır.

Son zamanlarda bütün dünyayı etkisi altına alan “afet” olarak adlandırılan olaylar şüphesiz ki yaşamın her alanını etkisi altına aldığı gibi eğitim ve öğretimi de derinden etkilemiş ve tüm dünyada değişikliklere neden olmuştur. Özelikle 2019 yılının son aylarında ortaya çıkan Covid-19 pandemisi bütün dünyayı etkisi altına almış olan son yüzyılın felaketi olarak adlandırılabilecek bir olaydır. Dünya çapında yaşanan bu felaket tüm okul kademelerinde ve üniversitelerde uzaktan eğitim ve hibrit eğitim gibi yeni eğitim modellerinin uygulanmaya konulmasına sebebiyet vermiştir. Yine Türkiye’de 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş ili merkezli on bir ilde meydana gelen, son yıllarda yaşanan en büyük felaket olan depremlerde birçok vatandaşımız hayatını kaybetmiştir. Bu felaket ile birlikte üniversiteler eğitime tekrardan uzaktan eğitim modeliyle devam etmek durumunda kalmıştır. Depremler, pandemi, sel olayları gibi doğal afetler yaşanırken, ülkemizde yaşanan felaketler dışında dünya genelinde de insanların yarattığı savaşlar gibi felaketlerde yaşanmaktadır. Ukrayna-Rusya savaşı, İsrail-Filistin savaşı gibi felaketlerin dünyaya doğrudan etkisi olmasa da ekonomik ve eğitim boyutunda büyük etkileri olmaktadır. Bu nedenle, yaşanılan felaketlerin dil ve edebiyat dünyası üzerinde etkilerini anlamak, ortaya çıkarmak ve tartışmak için bu eser kaleme alınmıştır.

Yabancı Dil Öğretimi, Alman Dili ve Edebiyatı ile Çeviribilim alanlarına katkı sağlayan bu araştırma kitabı iki ana tema altında toplanmıştır. Bu temalar ana teması afet olan çalışmalar ile dil ve edebiyat kapsamındaki çalışmalardan oluşmaktadır. Ana teması afet olan çalışmalarda afet konusu çeşitli açılardan ele alınmıştır: Çocuklar üzerinde afetler konusunda farkındalık yaratmanın önemine değinilen çalışmada “Das Duschungelbuch” adlı çizgi film incelenmiş ve doğal afet olarak depremlere odaklanan bu çizgi filmde depremlerin ele alınışı analiz edilmiştir. Afet sürecinde toplum çevirmenliğinin gerekliliğinin aktarıldığı çalışmada çeviri tarihinin geçmişine değinilmiş ve sözlü çevirinin alt öğesi olan toplum çevirmenliğinin tanımı ile afet anında gerekliliği konusunda, yaşanmış afet deneyimlerine dayanarak konuele alınmıştır. Diğer bir çalışmada ise Yuko Ichimura ve Tim Rittman’ın sorun odaklı gençlik yazını eseri “Tagebuch nach Fukushima” adlı romanı incelenerek, 2011 yılındaki Japonya depremi ve buna bağlı olarak gerçekleşen Fukuşima Nükleer Santrali kazaları sonucunda ortaya çıkan çevre sorunları ele alınmıştır. Afet konulu başka bir çalışma olan Heinrich von Kleist’in “Das Erdbeben in Chili” isimli romanında deprem motifinin semantik açılımları ve simgesel boyutları araştırılmıştır. “Katastrophe” kelimesinin derlem dilbilimsel analiz yöntemiyle incelendiği çalışma ise bu kelime örneği üzerinden öğrencilerin kelime dağarcığının derlemler yoluyla geliştirilmesi ve derlemlerin yabancı dil öğretiminde kullanılmasına odaklanmaktadır. Yine hedef kitlesini Kahramanmaraş merkezli deprem felaketini yaşamış ve dolayısıyla bundan doğrudan etkilenmiş Türk öğrencileri oluşturan çalışmada yabancı dil olarak Almanca derslerinde yaratıcı yazma becerisini geliştirmek ve yaratıcı yazmayı özellikle de terapötik bir araç olarak kullanma olanaklarının incelenmiş ve bu amaçla örnek bir ders modeli de sunulmuştur.

Dil ve edebiyat kapsamındaki yapılan çalışmalarda ise Alman dili, öğretimi ve edebiyatı farklı yönlerden konu edilmiştir: “Literatur der DDR: Ein Blick in die Vergangenheit” başlıklı bölüm Şara Sayın tarafından Melâhat Togar'ın 1991'de yayımladığı (İstanbul: Cem Yayınevi, s. 7-27) Örneklerle Doğu Alman Yazını antolojisinin Türkçe önsözü için kaleme alınmış metnin Almanca metin notlarıyla güncellenmiş ve revize edilmiş halini içermektedir.

Almanca öğretmeni yetiştirme sürecinde kısa öykülerin işlevselliğinin incelendiği çalışmada Trakya Üniversitesi Almanca öğretmenliği bölümündeki 50 öğretmen adayının kısa öykülere yönelik tutum ve görüşleri incelenmiştir. Diğer bir araştırmada ise yine Türkiye’de bir üniversitenin Almanca öğretmenliği programında yer alan öğretmen adaylarının sosyal medya aracılığıyla Almanca konuşma becerilerinin geliştirilmesine yönelik algılarını incelemiştir. Yeni nesil yabancı dil olarak Almanca ders kitaplarındaki konuların evrensel varoluş deneyimleriyle ilişkisinin değerlendirildiği çalışmada öğretim materyallerinin mevcut tasarımı hakkında kapsamlı bir fikir edinmek için farklı yayınevlerinden seçilen bu ders kitaplarında ele alınan konular farklı açılardan incelenmiştir. Diğer bir çalışmada acil uzaktan eğitim esnasında genç öğrencilerin İngilizce eğitiminde karşılaştıkları zorluklar araştırılmıştır. Son olarak başka bir çalışmada Türk okulları bağlamında öğretmenlerin geri bildirim tercihleri açısından yabancı dil olarak İngilizce yazma becerisinin sınıf içi değerlendirmeleri konu edinilmiştir.

Son olarak Editörler, kitapla ilgili olarak şu açıklamayı yaptılar:

"Bu kitap, dil ve edebiyatın felaketler karşısındaki rolünü ve önemini ele alan bir ilk çalışma olma özelliği taşıyor. Kitabın, dil ve edebiyat alanındaki araştırmacılar, akademisyenler ve öğrenciler için olduğu kadar, felaketler karşısında dil ve edebiyatın işleviyle ilgilenen herkes için değerli bir kaynak olacağını düşünüyoruz."

“Dil ve Edebiyatta Afet” kitabı hem akademik dünyada hem de her okurun ilgi alanında büyük bir heyecan yaratması dileğiyle.